Соёлын шок

Ардчилсан хувьсгалын ачаар монгол улсын иргэд гадаадын оронд зорчих эрх нээлттэй болсон. Энэ эрхийнхээ хүрээнд өнөөгийн залуус олон шалтгааны улмаас эх орныхоо дээсийг алхалж харийн орныг зорих болсон. Энэ болгонд тэдэнд ямар нэгэн байдлаар соёлын шок тохиолддог. Тэнд тохиолдож болох соёлын шокны талаар монголд байхад нь ойлгуулахын тулд зууч байгууллагууд "Orientation" хичээл орж түүнд дээрээ нилээд сайн тайлбарладаг.
Гэхдээ энэ нийтлэлийн хүрээнд монголоос гараад хөгжингүй оронд очиход үүсдэг соёлын шокны тухай биш харин хөгжингүй орноос монголд ирээд үүсдэг соёлын шокны тухай бичих гэсэн юм.

Нэгэн түүх
Америк хүмүүс харилцааны үед, тэр дотроо бизнес харилцааны үед чимээгүй байдал үүсгэхийг хүсдэггүй, чимээгүй байхаас аль болох зайлшийж байдаг. Жишээлбэл: Би англи хэлний багшаасаа өмнө нь бичиж байсан эссегээ авах гэж байгаа бол багш маань миний эссег хайж байх хоорондоо "Let me see, if i put your essay here in my safe" гэх мэтчилэнгээр харилцагчтайгаа ярьж л байдаг. Нэг ёсондоо чимээгүй байдал бий болгоно гэдэг маань ёс суртахуунгүй, дээрээс нь харилцагчдаа хүндлэл үзүүлээгүй мэт байдал бий болгох учраас англи хэлний багш эссег минь хайж байх хоорондоо хүртэл надтай яриа өрнүүлж байсан гэсэн үг. Америкчууд ч яриа хүмүүс шиг гэсэн бодол хүн болгонд төрдөг байх гэхдээ тэд чимээгүй байдал харилцааг эвддэг гол хүчин зүйл болдог гэдгийг сайн ойлгодог учраас л тэгж их ярьдаг юм. Тэр нь ч их үр дүнтэй байдаг.

Харин монголд

Түүх давтаггдаг гэдэг шиг яг дээрхтэй ижил зүйл монголд болсон юм. Би aнгли хэлнийхээ багшаасаа өмнө нь бичиж байсан эссегээ авъя гэж хэлэнгүүт англи хэлний багш юм ч ярихгүй, аль эсвэл сонсоогүй ч юм шиг дэмий гөлрөнгөө, нэг урт амьсгаа аваад шүүгээгээ уудлаж эхэллээ. Америкд тодорхой хугацаанд байсан, тэндхийн соёлд дасчихсан байсан болохоор би дотроо "Багш хайж байгаа бол - за одоохон шүүгээндээ үзээд орхъё ч гэдэг юмуу ямар нэгэн юм ярих ёстой. Багш миний хэлснийг сонссонгүй " гэж бодоод дахиад,
-Багшаа би, нөгөө, англи хэлнийхээ өмнө бичиж байсан эссег авах гэсэн юм гэтэл
-Яасан ярьшигтай юм бэ? Тэр эссег чинь хайж л байна шт. Сохор юм уу ? Хаашаа юм, гэсэн "гоё" хариулт өгч байсан юм.

Товчхондоо

Америк хүмүүс харилцан ярилцагчаа хүндэлж чимээгүй байдал бий болохоос аль болох зайлсхийж байдаг соёлтой бол монголд эсрэгээрээ чимээгүй байдал үүсгэх нь тааламжтай байдаг юм шиг байгаа юм. Эндээс л монголд болсон соёлын шокууд маань эхэлсэн юм даа.

Тодруулга

Жишээ баримт болгон татсан зүйлсүүд маань бүгд үнэн бөгөөд бүгд миний өөрийн хувийн үзэл бодол юм шүү. Түүнээс гадна монголчууд бид асар хурдацтайгаар даяарчлагдаж байгаа дэлхийтэйгээ хөл нийлүүлэн алхахын тулд дээрхтэй адил зан суртахуунуудыг аль болох гаргахгүй байж, харилцааны соёл дээрээ анхаарах хэрэгтэй болоод байна.