HI
HI
Update
Ойрд ажил ихтэй байлаа гэж өөрийгөө тайвшруулсаар нилээд хэсэг хугацаа өнгөрчээ. Цаашид тогтмол шинэчлэлтэй байна...
Мод тарихуу эсвэл мод ургуулах уу?
Мод нь нүүрстөрөгчийг өөртөө шингээн фотосинтезийн аргаар хүчилтөрөгчийг биднийг унтаж байхад ч гэсэн үйлдвэрлэж байдаг. Мөн ургамал болон хүрээлэн байгаа орчны таатай байдлыг бий болгогч гол хүчин зүйл нь болж байдаг. Хүн болгон л энийг мэддэг байх. Тийм ч болохоор нийслэлийн энэ их утааг багасгах зорилгоор манай улсын иргэд мод тарьдаг. Утааны энэ асуудал нийгмийн нэг том бухимдал болсон учраас томоохон компаниуд нийгмийн хариуцлагын төлөвлөгөөндөө мод тарихаар тусгаж, түүнийгээ ч биелүүлдэг. Гэхдээ монголд модыг зохистойгоор тарьдаг хувь хүн болон албан байгууллага байна уу ? (байхгүй ч юм шиг)
Учир нь
1.Манай улсын иргэд модыг ургуулдаггүй зөвхөн тарьдаг. Тэд зүгээр л модны суулгацыг ухсан нүхэднээ булаад дээрээс нь 5 литр ус асгаад л болчихдог гэтэл мод маань зэрлэг биш учраас өөрөө өөрийгөө тэжээх нас хүртлээ олон жилийг үддэг. Энэ хугацаанд гаднаас ямар нэгэн дэмжлэг хэрэгтэй болдог. Юу вэ гэхээр нэгэнт л таримал учраас үүнийг арчилж байх хэн нэгэн хэрэгтэй гэсэн үг. Ингэж чаддагүй болохоор тэгж их сүр болж мод тарих хэрэг байна уу?
2. Манай улсын иргэд модыг нэмж тарьдаггүй харин ургаж байгаа газраас нь өөр газар суулгадаг. Модны суулгац тарьдаг албан байгууллагуудаас бусад бүх л модны суулгацын худалдаачид модыг хаа нэгтээгээс авч ирээд худалдаалдаг. Энийг нь манайхан мэдсээр байж худалдаж аваад дахиад өөр газар аваачиж суулгадаг байх юм. Учир нь модны суулгацын тариалан эрхэлдэг компаниудын суулгац нь үнэтэй, нөгөөдөх нь хямдхан байдаг учраас. Уг нь нэгэнт л тарих гэж байгаа юм бол үнэтэй ч гэсэн модны суулгацын компаниас суулгацыг нь худалдаж аваад шаардлагатай гэвэл зөвлөгөө өгдөг хүнтэй нь таривал, тэгээд бас ургуулвал зүгээрл байдаг байх. Гэхдээ яаая гэхэв монголын компаний нийгмийн хариуцлагын ойлголт нь ашиг олох л зорилготой байдаг болохоор нэг газар байгаа модыг нөгөө газар тарихаас яаая гэхэв.
Монголд мод тарьж байгаа хүмүүст уриалах нь
Модыг тариад зөнд нь хаях биш харин тэрнийг байнга тордож, арчилж байцгаая. Тэгвэл сая нэг мод ургуулсан нэртэй болох байх.
Мөнххүрэл, Оюуны өмч хуулиар хамгаалагдсан гэх нь хаашаа ч юм. Өөр газар байрлуулвал блогийн нэрийг дурдахыг гуйж байна.
Соёлын шок
Ардчилсан хувьсгалын ачаар монгол улсын иргэд гадаадын оронд зорчих эрх нээлттэй болсон. Энэ эрхийнхээ хүрээнд өнөөгийн залуус олон шалтгааны улмаас эх орныхоо дээсийг алхалж харийн орныг зорих болсон. Энэ болгонд тэдэнд ямар нэгэн байдлаар соёлын шок тохиолддог. Тэнд тохиолдож болох соёлын шокны талаар монголд байхад нь ойлгуулахын тулд зууч байгууллагууд "Orientation" хичээл орж түүнд дээрээ нилээд сайн тайлбарладаг.
Гэхдээ энэ нийтлэлийн хүрээнд монголоос гараад хөгжингүй оронд очиход үүсдэг соёлын шокны тухай биш харин хөгжингүй орноос монголд ирээд үүсдэг соёлын шокны тухай бичих гэсэн юм.
Нэгэн түүх
Америк хүмүүс харилцааны үед, тэр дотроо бизнес харилцааны үед чимээгүй байдал үүсгэхийг хүсдэггүй, чимээгүй байхаас аль болох зайлшийж байдаг. Жишээлбэл: Би англи хэлний багшаасаа өмнө нь бичиж байсан эссегээ авах гэж байгаа бол багш маань миний эссег хайж байх хоорондоо "Let me see, if i put your essay here in my safe" гэх мэтчилэнгээр харилцагчтайгаа ярьж л байдаг. Нэг ёсондоо чимээгүй байдал бий болгоно гэдэг маань ёс суртахуунгүй, дээрээс нь харилцагчдаа хүндлэл үзүүлээгүй мэт байдал бий болгох учраас англи хэлний багш эссег минь хайж байх хоорондоо хүртэл надтай яриа өрнүүлж байсан гэсэн үг. Америкчууд ч яриа хүмүүс шиг гэсэн бодол хүн болгонд төрдөг байх гэхдээ тэд чимээгүй байдал харилцааг эвддэг гол хүчин зүйл болдог гэдгийг сайн ойлгодог учраас л тэгж их ярьдаг юм. Тэр нь ч их үр дүнтэй байдаг.
Харин монголд
Түүх давтаггдаг гэдэг шиг яг дээрхтэй ижил зүйл монголд болсон юм. Би aнгли хэлнийхээ багшаасаа өмнө нь бичиж байсан эссегээ авъя гэж хэлэнгүүт англи хэлний багш юм ч ярихгүй, аль эсвэл сонсоогүй ч юм шиг дэмий гөлрөнгөө, нэг урт амьсгаа аваад шүүгээгээ уудлаж эхэллээ. Америкд тодорхой хугацаанд байсан, тэндхийн соёлд дасчихсан байсан болохоор би дотроо "Багш хайж байгаа бол - за одоохон шүүгээндээ үзээд орхъё ч гэдэг юмуу ямар нэгэн юм ярих ёстой. Багш миний хэлснийг сонссонгүй " гэж бодоод дахиад,
-Багшаа би, нөгөө, англи хэлнийхээ өмнө бичиж байсан эссег авах гэсэн юм гэтэл
-Яасан ярьшигтай юм бэ? Тэр эссег чинь хайж л байна шт. Сохор юм уу ? Хаашаа юм, гэсэн "гоё" хариулт өгч байсан юм.
Товчхондоо
Америк хүмүүс харилцан ярилцагчаа хүндэлж чимээгүй байдал бий болохоос аль болох зайлсхийж байдаг соёлтой бол монголд эсрэгээрээ чимээгүй байдал үүсгэх нь тааламжтай байдаг юм шиг байгаа юм. Эндээс л монголд болсон соёлын шокууд маань эхэлсэн юм даа.
Тодруулга
Жишээ баримт болгон татсан зүйлсүүд маань бүгд үнэн бөгөөд бүгд миний өөрийн хувийн үзэл бодол юм шүү. Түүнээс гадна монголчууд бид асар хурдацтайгаар даяарчлагдаж байгаа дэлхийтэйгээ хөл нийлүүлэн алхахын тулд дээрхтэй адил зан суртахуунуудыг аль болох гаргахгүй байж, харилцааны соёл дээрээ анхаарах хэрэгтэй болоод байна.
Subscribe to:
Posts (Atom)
